fireTMS > Blog > Co to jest przewóz kabotażowy?

Co to jest przewóz kabotażowy?

ikona zegara7 minut czytania

13 sierpnia 2022 / Autor: Zespół fireTMS

Przewóz kabotażowy jest jednym z rodzajów transportu międzynarodowego. W 2020 roku polscy przewoźnicy wykonali ok. 40% wszystkich operacji kabotażowych na terytorium Europy. Sprawdź, na czym polega kabotaż w UE i jak zmieniły go nowe zasady Pakietu Mobilności. W tym artykule:

Pierwszy w historii kabotaż wykonał (nieświadomie) w XV wieku angielski żeglarz Giovanni Cabota, który przemieszczał się wzdłuż wybrzeży badanych lądów. Od jego nazwiska pochodzi nazwa typu transportu, który w XXI w. realizowany jest poza granicą kraju przewoźnika. Dowiedz się, czym dokładnie jest kabotaż w UE. 

Przewóz kabotażowy – definicja

Międzynarodowy transport wykonywać można na wiele sposobów. Jednym z nich jest przewóz kabotażowy, który może być wykonywany dopiero po zrealizowaniu przewozu międzynarodowego. Chodzi zatem o sytuację, w której np. polski przewoźnik po dostarczeniu towaru do Berlina, transportuje kolejne ładunki albo na terenie Niemiec, albo innych państw.

W praktyce kabotaż jest skutecznym rozwiązaniem problemu przejazdów na pusto, więc umożliwia optymalizację kosztów transportu. Poza tym umożliwia realizację zleceń z bardziej atrakcyjnymi stawkami, niż krajowe. Nic więc dziwnego, że polscy przewoźnicy niemalże zdominowali europejski kabotaż, wykonując w 2020 roku np. 50% wszystkich transportów tego typu w Niemczech właśnie.

Przewóz kabotażowy – przykłady

Zasady tych przewozów międzynarodowych nie są skomplikowane. Pomimo tego warto przedstawić je w odniesieniu do konkretnych sytuacji, w których odbywa się przewóz kabotażowy.

Kabotaż w obrębie jednego kraju

Wspomniany już polski przewoźnik realizuje transport do Berlina. Po całkowitym lub nawet częściowym rozładunku może wykonać maksymalnie trzy operacje kabotażu na terenie Niemiec. Na ich realizację ma 7 dni od pierwszego rozładunku.

Kabotaż w różnych państwach

Można również wykonać kabotaż w innych państwach, niż docelowe dla wykonanego transportu międzynarodowego. Wtedy do tego “nowego” kraju należy wjechać “na pusto”. Na jego terytorium dozwolona jest tylko jedna operacja kabotażu, którą trzeba wykonać w ciągu 3 dni. Można jednak w ten sposób zrealizować maksymalnie trzy kabotaże w trzech różnych państwach w ciągu 7 dni od daty rozładunku transportu międzynarodowego.  

Kabotaż w Unii Europejskiej – jakie obowiązują przepisy?

Zasady przewozu kabotażowego  w Unii Europejskiej reguluje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1072/2009 z 2009 roku. Dokument ten umożliwia wykonywanie kabotażu każdemu przewoźnikowi zarejestrowanemu na terenie jednego z krajów członkowskich UE lub EFTA, który posiada wspólnotową licencję transportową. Wymagane jest również świadectwo pracy dla kierowcy pochodzącego z kraju niebędącego państwem członkowskim UE.

Wspomniane Rozporządzenie reguluje również inne przepisy kabotażu w UE. Przewóz kabotażowy – przykłady:

  • kabotaż może być realizowany za pomocą pojazdu ciężarowego, ale także dostawczego o dmc poniżej 3,5 tony,
  • przewozy kabotażowe wykonuje się tym samym pojazdem, którym wykonano transport międzynarodowy, ale w przypadku zespołu pojazdów chodzi o ten z silnikiem. Nasz przykładowy polski kierowca może więc swoim ciągnikiem siodłowym wykonywać kabotaże za pomocą zagranicznych naczep,
  • o ile nie wykluczają tego wewnętrzne przepisy państwa członkowskiego, w ramach jednego przewozu kabotażowego można wykonać nawet kilka operacji załadunku i/lub rozładunku, a jeden przewóz kabotażowy może obejmować jeden lub więcej listów przewozowych (zgodnie z Wyrokiem Trybunału (piąta izba) z dnia 12 kwietnia 2018 r. – Komisja Europejska/ Królestwo Danii),
  • przy określaniu długości okresów dotyczących kabotażu, korzysta się z dni kalendarzowych. Dlatego okres 7 dni, w ciągu których można wykonać kabotaż w UE, zaczyna się o godzinie 00:00 w dniu następującym po rozładunku transportu międzynarodowego i trwa do godziny 23:59 dnia siódmego.
    Przykład: kabotaż rozpoczęty o dowolnej godzinie we wtorek, musi zakończyć się przed północą następnego wtorku.
  • w obliczaniu okresu kabotażu korzysta się również z zasady, która mówi, że jeżeli ostatnim dniem okresu wyrażonego w dniach jest dzień ustawowo wolny od pracy, niedziela lub sobota, okres ten kończy się wraz z upływem ostatniej godziny następnego dnia roboczego. 
    Przykład: kabotaż, który według kalendarza musi zakończyć się np. w sobotę, można w praktyce ukończyć dopiero w poniedziałek maksymalnie do godz. 23.59.
  • przewoźnik musi posiadać przy sobie dokumenty, poświadczające stosowanie się do wspólnotowych przepisów dotyczących kabotażu, przy czym wystarczą do tego celu właściwie wypełnione listy przewozowe lub CMR, a nawet e-CMR,
  • kierowca ma prawo skontaktować się z osobami trzecimi (kierownik transportu, centrala, spedycja itp.) w celu udostępnienia wymaganych dokumentów w trakcie kontroli drogowej i przed jej zakończeniem,
  • kontrolę poprawności wykonywanego kabotażu wykonać możnie nie tylko na drodze, ale także za pomocą portalu IMI, w którym od 2 lutego 2022 r. przewoźnicy mają obowiązek zgłaszania wszystkich operacji kabotażu oraz cross-trade.

Zezwolenie na przewóz kabotażowy

Zezwolenie na przewóz kabotażowy nie jest wymagane, jeżeli wykonywany jest on autem zarejestrowanym w którymś z poniższych krajów albo kabotaż organizuje przewoźnik z siedzibą zarejestrowaną w: 

  • którymś z krajów Unii Europejskiej, 
  • Norwegii, 
  • Szwajcarii, 
  • Islandii,
  • Liechtensteinie.

W pozostałych przypadkach zezwolenie na przewóz kabotażowy na terenie Polski jest wymagane. Wydaje je Główny Inspektor Transportu Drogowego na wniosek przewoźnika.

Przewóz kabotażowy a kombinowany

Kabotaż stosowany jest zarówno w transporcie drogowym, jak i morskim. Jednakże zawsze dotyczy on jednego środka transportu. Natomiast przewozy kombinowane korzystają z co najmniej dwóch gałęzi transportu. Zaliczamy do nich:

  • żeglugę (morską i śródlądową),
  • transport drogowy,
  • transport kolejowy.

W praktyce przewóz kabotażowy a kombinowany mają niewiele wspólnego. W obu przypadkach chodzi jednak o zwiększenie efektywności transportu, przez obniżenie kosztów, redukcję pustych przejazdów oraz optymalne wykorzystanie czasu i dostępnych środków. 

Kabotaż, a Pakiet Mobilności

Zasady kabotażu w UE ujęte są również w Pakiecie Mobilności. Eksperci oceniają, że zmiany Pakietu do 2035 r. redukują o ok. 30% liczbę operacji kabotażowych. Dlaczego? Ponieważ każde państwo członkowskie chce chronić rodzimy rynek transportowy przed zagraniczną konkurencją. Dla polskich przewoźników to smutne informacje, ponieważ w  2020 roku odpowiadali za 11% wszystkich drogowych przewozów towarowych w UE, wypracowując 235 mld tkm w transporcie zagranicznym. 

21 lutego 2022 roku zaczęły obowiązywać zmiany w Pakiecie Mobilności, które dotyczą również kabotażu. Wprowadzono obowiązek powrotu pojazdu do kraju zarejestrowania raz na 8 tygodni. W praktyce oznacza to wzrost liczby pustych przejazdów, ponieważ do tej pory wielu kierowców na odpoczynek wracało do kraju transportem publicznym, pozostawiając pojazdy ciężarowe na zagranicznych parkingach, w oczekiwaniu na zlecenia. Za złamanie opisanego nakazu w Polsce grozi kara finansowa do 2000 zł. Dodatkowo stracić można uprawnienia, ale tylko teoretycznie. Ponieważ póki co nie sprecyzowano, w jakich okolicznościach ma zostać zastosowana ta forma kary, ani jak ją w praktyce wyegzekwować. 

Dodatkowo wprowadzono czterodniowe przerwy, czyli tzw. “cooling off”, po zakończeniu kabotażu przed kolejnymi operacjami tego typu na terenie danego kraju. Owa przerwa może jednak wydłużyć się nawet do 6 dni, zgodnie z rozporządzeniem EWG, AURATOM Nr 1182/71 z 3 czerwca 1971 . To w nim ustalono, że jeżeli ostatnim dniem okresu wyrażonego w dniach jest dzień ustawowo wolny od pracy, niedziela lub sobota, okres ten kończy się wraz z upływem ostatniej godziny następnego dnia roboczego. 

Ponadto zgodnie z tym rozporządzeniem sprzed półwiecza, okres trwający minimum 2 dni, musi zawierać także co najmniej dwa dni robocze.
Przykład: ostatni przewóz kabotażowy wykonano w czwartek. Jeżeli w piątek wypada święto, okres 4 dni przerwy zakończy się dopiero we wtorek (musi zawierać co najmniej dwa dni robocze). W efekcie kierowca ma przerwę między kabotażami przez pięć dni. 

Newsletter

Informacje od fireTMS są cenne jak ładunek

Regularnie dostarczamy informacji o naszym systemie oraz na tematy z branży TSL.

Zapisz się do newslettera i bądź na bieżąco.

Obowiązek informacyjny RODO - Administrator danych osobowych

Administratorem Twoich danych osobowych jest fireTMS.com Sp. z o.o. Dane wskazane w niniejszym formularzu będą przetwarzane w celu dostarczenia newsletterów fireTMS.com Sp. z o.o. na podstawie prawnie uzasadnionego interesu – art. 6 ust. 1 lit. f RODO. Podanie danych jest dobrowolne, ale niezbędne do otrzymywania newslettera. Twoje prawa oraz zasady przetwarzania danych osobowych są szczegółowo określone w Polityce prywatości

Tagi
Rate the article!

0

0 ratings, avg: 0
Zespół fireTMS

Zespół fireTMS

Artykuł został napisany przez zespół fireTMS, w oparciu o wiedzę, doświadczenie i znajomość branży TSL.

Zobacz podobne artykuły
Rozliczenie czasu pracy kierowcy

Rozliczenie czasu pracy kierowcy

Każdy kierowca zawodowy musi pracować w zgodzie z aktualnymi przepisami. Dotyczą one przede wszystkim ilości godzin spędzonych za kierownicą. Każdy pracodawca jest zobligowany do tego, by prowadzić ewidencję czasu pracy kierowcy, który ma być dowodem na to, że danego dnia, tygodnia i miesiąca, nie prowadził on pojazdu dłużej, niż jest to dopuszczalne. Z tego artykułu […]

ikona zegara7 minut czytaniaPrzeczytaj więcej
Zmiany w transporcie w 2024 roku

Zmiany w transporcie w 2024 roku – co czeka przewoźników?

Branża TSL przechodzi ewolucję — to śmiałe, aczkolwiek adekwatne stwierdzenie. Modyfikacje dotyczą m.in. Borget Target Operating Model, online CMR i wzrostu opłat drogowych w krajach UE. Jak Pakiet Mobilności i elektroniczny list przewozowy wpłyną na sytuację przewoźników? Poznaj zmiany w transporcie w 2024 roku. Wzrost opłat drogowych w krajach UE w 2024 r. W Austrii […]

ikona zegara5 minut czytaniaPrzeczytaj więcej
Zmiany w transporcie w 2023 roku

Zmiany w transporcie w 2023 roku – co musisz wiedzieć?

Jak co roku, wraz z nadejściem pierwszego stycznia, w unijnym i polskim prawie pojawiają się nowe regulacje, których przedsiębiorcy powinni być świadomi. Zmiany nie ominą branży TSL! Na jakie nowe wyzwania powinni przygotować się przewoźnicy i ile czasu na ich wdrożenia zagwarantował ustawodawca? Przygotowaliśmy krótki poradnik, w którym wskazujemy najistotniejsze zmiany w transporcie 2023 oraz […]

ikona zegara7 minut czytaniaPrzeczytaj więcej