Branża TSL przechodzi ewolucję — to śmiałe, aczkolwiek adekwatne stwierdzenie. Modyfikacje dotyczą m.in. Borget Target Operating Model, online CMR i wzrostu opłat drogowych w krajach UE. Jak Pakiet Mobilności i elektroniczny list przewozowy wpłyną na sytuację przewoźników? Poznaj zmiany w transporcie w 2024 roku.
Wzrost opłat drogowych w krajach UE w 2024 r.
W Austrii od 1 stycznia 2024 roku obowiązują wyższe opłaty drogowe dla pojazdów ciężarowych. To konsekwencja unijnej dyrektywy, zgodnie z którą emisja CO2 ma wpływ na wysokość opłat. Zmiany przyczynią się do wzrostu kosztów transportu, spedycji i logistyki, a docelowo także cen produktów dostępnych na rynku.
Wzrost opłat drogowych odnotowano również na Litwie. Kwota zależy od następujących czynników:
- kategorii pojazdu,
- liczby osi pojazdu,
- emisji CO2.
W praktyce stawki wzrosły nawet 4-krotnie i wynoszą do 3 100 euro za przejazd.
Na Węgrzech wprowadzono nowe kategorie w systemie opłat, uwarunkowane klasą spalania pojazdu. Jedną z nowości w wyznaczaniu opłat drogowych jest dodanie kategorii J4 dla pojazdów czteroosiowych, a także J5 dla ciężarówek pięcio- lub więcej osiowych.
Opłata za przejazd przez Węgry zależy też od stopnia emisji:
- ciężarówki niskoemisyjne — brak opłat,
- ciężarówki bezemisyjne — połowa stawki.
Ustawa o ruchu drogowym w Czechach przewiduje nowy system kar dla wykroczeń drogowych. Od 1 marca 2024 roku zamiast 5 stawek, wprowadzone zostaną 3 stawki. Kierowca otrzyma 6, 4 albo 2 punkty karne z uwagi na wagę przewinienia.
W Szwajcarii zrezygnowano z ręcznego poboru opłat z wykorzystaniem terminali. Obowiązuje jeden system opłat elektronicznych — EETS (European Electronic Toll Service).
Import towarów do Wielkiej Brytanii — zmiany w 2024 roku
W 2024 roku Wielka Brytania musi zmierzyć się z kilkoma zmianami, które wynikają z Border Target Operating Model (TOM). Dokument wyznacza zasady importu towarów do Zjednoczonego Królestwa. Nowelizacja obejmie:
- 31 stycznia 2024 roku — wprowadzenie świadectwa zdrowia produktów zwierzęcych, roślin i produktów roślinnych średniego ryzyka, żywności i pasz pochodzących od zwierząt objętych wysokim ryzykiem, które importowane są z państw Unii Europejskiej i zniesienie tego wymogu dla roślin i produktów roślinnych niskiego ryzyka, importowanych z UE i wprowadzenie świadectw zdrowia przy przywozie produktów zwierzęcych, roślin i produktów roślinnych średniego ryzyka, pasz niepochodzących od zwierząt wysokiego ryzyka,
- 30 kwietnia 2024 roku — wprowadzenie fizycznych kontroli produktów zwierzęcych, roślinnych, produktów roślinnych średniego ryzyka i żywności oraz pasz niepochodzących od zwierząt klasyfikowanych jako wysokiego ryzyka, importowanych z UE, na podstawie dokumentacji i ryzyka identyfikacji,
- 30 kwietnia 2024 — modyfikacja punktów kontroli roślin i produktów roślinnych do punktów kontroli granicznej, wycofanie świadectw zdrowia i rutynowej kontroli niektórych produktów spoza UE. Ograniczona zostanie liczba kontroli fizycznych i identyfikacyjnych produktów zwierzęcych średniego ryzyka pochodzących z krajów spoza UE,
- 31 października 2024 — wprowadzenie obowiązku składania deklaracji bezpieczeństwa i ochrony (Safety and Security declarations) dla importu towarów z krajów UE lub innych, jeżeli nie przewidziano dla nich zwolnienia.
Podatki, składki ZUS i wynagrodzenia kierowców w Polsce od stycznia 2024 r.
21 lipca 2023 roku Minister Finansów wydał obwieszczenie, zgodnie z którym minimalne stawki podatku od środków transportowych w 2024 roku pozostały bez zmian. Z kolei nowe stawki maksymalne podatku od środków transportowych wzrosły o 15% względem zeszłego roku.
Końcową decyzję o wysokości stawek podatku na danym terenie podejmuje rada gminy w formie uchwały. Rada gminy ma możliwość pozostawić stawki podatków i opłat na tym samym poziomie, co rok wcześniej.
W 2024 roku zwiększono podstawę ZUS dla kierowców:
- 2023 rok – 6935 zł brutto
- 2024 rok – 7824 zł brutto.
Oznacza to wzrost wynagrodzenia o około 200 zł, a także podstawy ZUS o około 900 zł. Przypomnijmy, że wartość składki jest liczona z przeciętnego wynagrodzenia kierowcy w danym roku.
Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie minimalnego wynagrodzenia za pracę, minimalna stawka godzinowa na umowie zleceniu od 1 stycznia do 30 czerwca 2024 roku wyniesie 27,70 zł brutto. Od 1 lipca 2024 roku wzrośnie do kwoty 28,10 zł brutto za godzinę. Dla porównania w styczniu 2023 roku minimalna stawka za godzinę na umowie zleceniu była równa 22,80 zł brutto.
Wzrost minimalnego wynagrodzenia wpłynie na koszty ponoszone przez firmy z sektora TSL.
Pakiet Mobilności 2024
W 2024 roku Pakiet Mobilności wprowadza obowiązek wymiany tachografów na smart tachografy II generacji do grudnia 2024 roku w transporcie międzynarodowym. Urządzenia zastąpią tachografy analogowe oraz starsze wersje urządzeń cyfrowych. Najnowszy tachograf cyfrowy będzie automatycznie rejestrował moment przekroczenie granicy.
Rozporządzenie WE nr 561/2006 i nr 165/2014 w 2024 roku wprowadza obowiązek przechowywania i przekazywania do kontroli danych z tachografu z bieżącego dnia i wcześniejszych 56 dni (zamiast 28 dni).
Elektroniczny list przewozowy E-CMR w krajach UE
Rozporządzenie Komisji Europejskiej obliguje wszystkie kraje Unii Europejskiej do używania platformy e-FTI (Electronic Freight Transport Information) w celu wystawienia elektronicznego listu przewozowego (E-CRM). Przepisy zaczną obowiązywać 21 sierpnia 2024 roku.
Online CMR ułatwi:
- śledzenie zlecenia transportowego,
- wyliczenie ETA (estimated time of arrival),
- kontrolę procesu logistycznego,
- oszczędności czasu,
- cyfrowy obieg dokumentów.
W 2024 roku branża TSL zauważy wiele zmian — część z nich jest pozytywna, jak chociażby wprowadzenie online CMR. Z kolei inne, jak np. wyższe opłaty drogowe, mogą skomplikować sytuację finansową firm transportowych.