Konieczność zapłaty za autostradę w Polsce i za granicą może być problematyczna z uwagi na mnogość systemów poboru opłat. Sprawę dodatkowo komplikuje brak ujednoliconych przepisów, dotyczących naliczania tego typu opłat na terenie UE. Dlatego przeczytaj nasz artykuł i dowiedz się, jak płacić za autostradę w Polsce i za granicą.
Jak płacić za autostradę A4? To tylko jedno z wielu pytań, dotyczących uiszczania opłaty za przejazd płatnym odcinkami dróg. Kierowcy aut osobowych interesują się tym najczęściej tuż przed wakacjami, ale dla właścicieli firm transportowych i truckerów ten temat jest aktualny przez cały rok. Dlatego wyjaśniamy, jak płacić za autostradę w Polsce i za granicą.
Wprowadzenie do systemów płatności za autostrady
W Polsce i większości krajów UE za przejazd autostradą należy zapłacić. Wysokość opłat zależy między innymi od rodzaju pojazdu, długości odcinka oraz właściciela drogi. Co prawda w naszym kraju od 1 lipca 2023 r. z państwowych odcinków autostrad można korzystać za darmo, ale w praktyce nie wszyscy kierowcy zwolnieni są z opłat. Więcej na ten temat piszemy w kolejnym akapicie. Czytaj więc dalej, aby sprawdzić, jak płacić za autostradę A1?
Najwięcej za przejazd autostradą płacą przewoźnicy, korzystający z pojazdów o DMC powyżej 3,5 t. Opłaty drogowe mogą stanowić niemały procent kosztów prowadzenia firmy transportowej. Ponadto w ruchu międzynarodowym należy wiedzieć, jak płacić za autostradę nie tylko w Polsce. Im więcej kierunków obsługuje przewoźnik, tym bardziej sytuacja się komplikuje.
Jak płacić za autostradę w Polsce?
Odpowiedź na pytanie, jak płacić za autostradę A4 w Polsce, od 1 lipca 2023 roku stała się nieco prostsza. Z tym dniem zniesiono bowiem opłaty dla kierujących pojazdami o DMC do 3,5 t za przejazd państwowymi odcinkami autostrad, czyli:
- A2 na odcinku Konin-Stryków,
- A4 na odcinku Wrocław (węzeł Bielany Wrocławskie)-Sośnica (węzeł Sośnica).
Niestety, wszyscy kierowcy nadal będą musieli płacić za przejazd koncesyjnymi odcinkami autostrad, czyli:
- A1, odcinek Rusocin-Nowa Wieś (0,16 zł/1 km),
- A2, odcinek Świecko-Nowy Tomyśl (0,17 zł/1 km),
- A2, odcinek Nowy Tomyśl-Konin (0,56 zł/1 km),
- A4, odcinek Kraków-Katowice (0,42 zł/1 km).
Dlatego pytanie, jak płacić za autostradę A2 po 1 lipca 2023 r. wciąż jest aktualne.
Inaczej sprawa wygląda w przypadku pojazdów o DMC powyżej 3,5 t. W tej kategorii znajdują się nie tylko ciężarówki, ale również busy i zestawy składające się auta osobowego oraz większej (np. kempingowej) przyczepy. Kierujący takimi pojazdami zobowiązani są do płacenia za autostradę w Polsce w systemie e-Toll.
Uiszczenie takiej opłaty w przypadku ciężarówek jest możliwe przy wykorzystaniu:
- rządowej aplikacji e-TOLL PL lub jej alternatyw,
- urządzeń OBU (On Board Unit), czyli lokalizatorów GPS,
- zewnętrznych systemów lokalizacyjnych.
W każdym z tych przypadków konieczna jest rejestracja w systemie. Co więcej, na obsługę rządowej aplikacji e-TOLL PL pomstuje wielu użytkowników, ale na szczęście dostępne są jej bardziej funkcjonalne alternatywy takie, jak Autopay czy mPay. Aplikacje te oferują również możliwość opłacenia przejazdu koncesyjnymi odcinkami autostrad w Polsce, a Autopay również zakup winiet do Czech, Słowacji, Słowenii oraz Węgier.
Systemy płatności za autostradę w popularnych krajach europejskich
Kraje UE stosują różne systemy płatności za autostrady. Próbą ich ujednolicenia jest Europejska Usługa Opłaty Elektronicznej (EETS). Ideą tego systemu jest zastosowanie jednego urządzenie oraz jednego konta użytkownika, utworzonego na podstawie jednej umowy do uiszczania opłat drogowych na terenie całej UE. Polska działa w tym systemie od 17 października 2022 roku. Korzystanie z niego w naszym kraju możliwe jest właśnie poprzez usługę e-Toll.
Do EETS przystąpiły następujące państwa:
- Niemcy,
- Belgia,
- Szwajcaria,
- Norwegia,
- Austria,
- Włochy,
- Francja,
- Węgry,
- Portugalia,
- Hiszpania.
Trwają pracę nad wdrożeniem systemu EETS w Czechach, Słowenii i Słowacji.
Oprócz tego do systemów płatności za autostradę w popularnych krajach europejskich zaliczamy także:
- winiety, czyli czasowe bilety, uprawniające do wjazdu na płatne odcinki dróg. Można je kupić na stacjach paliw, przejściach granicznych oraz w internecie. Winiety obowiązują m.in. w Austrii, Bułgarii, Czechach, Rumunii, Słowacji, Słowenii, Szwajcarii i Węgrzech.
- eurowiniety stosowane w Szwecji, Danii, Holandii i Luksemburgu. Eurowiniety w tych krajach są obowiązkowe dla pojazdów o DMC powyżej 12 ton z wyłączeniem autobusów.
Jak uniknąć opłat za autostradę?
W Polsce i poza jej granicami płacić za autostradę można automatycznie (za pomocą aplikacji i systemów typu Telepass) lub za pomocą gotówki, szybkich przelewów i kart płatniczych, w tym także flotowych (zakup winiet lub opłata za przejazd bezpośrednio na autostradowych bramkach).
Aby uniknąć opłat za autostradę, teoretycznie można wybrać trasę, która nie będzie przebiegała przez płatne odcinki albo poruszać się pojazdem zwolnionych z opłat (np. autem osobowym po bezpłatnych autostradach w Polsce). W transporcie ciężkim żadne z powyższych rozwiązań nie wchodzi w grę, dlatego firmy transportowe nawet nie zastanawiają się, jak uniknąć opłat za autostradę. Zamiast tego układają międzynarodowe trasy w taki sposób, aby przebiegały one przez najtańsze w użytkowaniu autostrady (unika się np. Szwajcarii, w której opłaty drogowe dla ciężarówek są najwyższe).
Przygotowanie do podróży: co warto wiedzieć o płaceniu za autostrady?
W ramach przygotowania do podróży koniecznie trzeba sprawdzić, ile i jak płacić za autostrady w krajach, przez które planujemy przejeżdżać. To ważne nawet wtedy, gdy podróżujemy pojazdem zwolnionym z opłat oraz gdy nasza zaplanowana trasa omija wszelkie płatne drogi. Zawsze może się bowiem zdarzyć, że zabłądzimy lub GPS wyznaczy objazd (chociażby z powodu wypadku), w efekcie czego znajdziemy się na płatnym odcinku drogi.
Poza tym kwestią absolutnie podstawową jest posiadanie odpowiedniej ilości gotówki w rezerwie na wypadek problemów z elektronicznymi płatnościami. Przygotowując się do podróży warto także wiedzieć, że opłaty za autostrady nie we wszystkich krajach dotyczą takich samych pojazdów.
Na przykład w Polsce i Belgii płacić za autostrady muszą kierujący wszystkimi pojazdami o DMC powyżej 3,5 tony, ale już w Niemczech opłaty naliczane są dla pojazdów i zespołów od 7,5 tony, a Wielkiej Brytanii — dopiero od DMC przekraczającej 12 ton. Z drugiej strony w krajach takich, jak Portugalia czy Rumunia opłaty drogowe są obowiązkowe dla wszystkich pojazdów bez względu na ich masę.