Umowa przewozu: jak zawrzeć? Wzór i wskazówki dla przewoźników

Umowa przewozu znajduje zastosowanie w transporcie osób oraz rzeczy. Jej uregulowania znajdziemy między innymi w kodeksie cywilnym. Pomimo tego często sporządzana bywa nieprawidłowo i mylona z umową spedycyjną. Aby uniknąć błędów, dowiedz się więcej na ten temat i sprawdź nasze wskazówki dla Przewoźników, dotyczące umowy przewozu.

Przepisy prawne wyróżniają umowę przewozu osób oraz umowę przewozu rzeczy, które mogą być zawierane na różne sposoby. W każdym przypadku zakres obowiązków oraz odpowiedzialności przewoźnika są nieco inne. Poznaj najważniejsze informacje o obu rodzajach umów przewozu. 

Czym jest umowa przewozu? 

Definicja umowy przewozu wskazuje, że dotyczy ona transportu osób lub towarów. Prawnie umowa przewozu uregulowana jest w artykułach od 774 do 793 Kodeksu cywilnego, które określają obowiązkowe elementy jej treści oraz zobowiązania każdej ze stron. Warto wiedzieć, że umowa przewozu może być zawierana wyłącznie przez firmę przewozową realizującą transporty odpłatnie. W pozostałych przypadkach (np. gdy osoba wykonująca przewóz nie prowadzi działalności przewozowej, transport wykonywany nieodpłatnie) stosuje się umowę zlecenia. 

Umowa przewozu z definicji zobowiązuje przewoźnika do przewiezienia osób lub rzeczy z miejsca załadunku do miejsca docelowego w ramach wykonywanej działalności. Za wykonanie tej czynności przewoźnikowi przysługuje określone wynagrodzenie. Zwykle stronami w umowie przewozu są wysyłający (nadawca) lub podróżny oraz przewoźnik. Jednak umowy przewozu często wykonywane są na rzecz osób trzecich, czyli odbiorców, i dlatego oni też stają się stroną tych zobowiązań. Umowa przewozu często nazywana jest także zleceniem transportowym. 

Jak zawrzeć umowę przewozu krok po kroku?

Sposób zawarcia umowy przewozu różni się w zależności od jej przedmiotu. W przypadku przewozu osób do zawarcia umowy wystarczy zakup biletu lub nawet zajęcie miejsca w pojeździe. To możliwe, ponieważ formalnie ten rodzaj umowy nie wymaga pisemnego zlecenia z podpisami stron. Można więc wszystkie umowy przewozowe zawierać nawet w formie ustnej. 

Oczywiście dla każdej ze stron znacznie bezpieczniej jest skorzystać w tym celu z formy pisemnej, przy czym najbardziej istotne wydaje się to dla przewoźnika. Sprawdź, jak zawrzeć umowę przewozu krok po kroku:

• krok 1: Ustal przedmiot przewozu, miejsce załadunku i rozładunku oraz wysokość wynagrodzenia.

• krok 2: Sprawdź informacje dotyczące ewentualnych kar umownych.

• krok 3: Zadbaj o to, aby nadawca wystawił list przewozowy (jest do tego zobowiązany na Twoje żądanie). 

• krok 4: Upewnij się, że umowę podpisze właściciel firmy zlecającej transport albo osoba przez niego upoważniona, która okaże Ci stosowne pełnomocnictwo wraz z dokumentem tożsamości.

• krok 5: Podpisz umowę oraz zabezpiecz swój egzemplarz. 

Umowy przewozu często zawiera się w drodze korespondencji mailowej albo podczas rozmów prowadzonych za pomocą komunikatorów giełd transportowych. W przypadku sporów elektroniczne zapisy tego typu korespondencji teoretycznie są dowodami na zawarcie umowy. Niemniej jednak najbezpieczniejszą formą jest sporządzenie i podpisanie osobnej umowy przewozu zgodnej z obowiązującym wzorem. 

Wzór umowy przewozu: co powinien zawierać?

Wzór umowy przewozu nie jest skomplikowany ani specjalnie rozbudowany. Zawiera bowiem następujące informacje:

• datę i miejsce sporządzenia
• dane stron, z uwzględnieniem nazwy firm, adresów, numerów KRS oraz danych osób reprezentujących strony umowy
• trasę przewozu oraz datę jego rozpoczęcia
• wysokość wynagrodzenia dla przewoźnika, termin jej wypłaty oraz numer rachunku bankowego, na który należność ma zostać wypłacona
• termin zakończenia przewozu
• wysokość kary umownej za niewykonanie przewozu w określonym terminie
• informacje precyzujące obowiązki każdej ze stron, a także postanowienia końcowe

Wzór umowy przewozu warto mieć pod ręką, aby w każdym momencie po prostu uzupełnić wymagane dane i w ten sposób otrzymać dokument prawnie wiążący obie strony. Dlatego już teraz pobierz za darmo wzór umowy przewozu.

Umowa przewozu – wskazówki dla przewoźników

Zawarcie umowy przewozu osób nakłada na przewoźnika obowiązek zapewnienia wszystkim podróżnym bezpiecznych i higienicznych warunków transportu oraz niezbędnych wygód. Dodatkowo przewoźnik odpowiada za uszkodzenie bagażu podróżnych, do których dojdzie w wyniku jego rażących zaniedbań lub umyślnego działania.

Nieco inaczej wygląda odpowiedzialność przewoźnika w przypadku transportu towarów. Dotyczy ona przede wszystkim rzeczy cennych, za których zniszczenie lub uszkodzenie przewoźnik odpowiada do wysokości wartości przesyłki. 

Warto jednak wiedzieć, że nie odpowiadasz za zniszczenia lub uszkodzenia towaru oraz opóźnienia dostawy, jeżeli nastąpiły one z powodu:

• przyczyn po stronie nadawcy lub odbiorcy
• właściwości towaru (np. zepsucia się artykułów spożywczych)
• wystąpienia siły wyższej lub okoliczności od Ciebie niezależnych

W każdym z tych przypadków musisz jednak udowodnić wystąpienie powyższych przesłanek.

Jako przewoźnik nie musisz również wykonywać przewozu, jeżeli wysyłający nie zastosował się do przepisów przewozowych. Odmówić transportu możesz także wtedy, gdy przewóz towaru nie jest możliwy przy użyciu środków i urządzeń, które posiadasz. A także ze względu na  okoliczności uniemożliwiające Ci wykonanie transportu, którym nie mogłeś zapobiec ani ich uniknąć.

Błędy do uniknięcia przy zawarciu umowy przewozu

Jednym z najczęściej popełnianych błędów przy zawieraniu umowy przewozowej, jest ignorowanie informacji o wysokości kary umownej dla przewoźnika za niezrealizowanie transportu w określonym terminie. 

Chociaż zapisy umowy przewozowej regulują liczne akty prawne, w tym Kodeks cywilny oraz Ustawa Prawo przewozowe, wiele umów przewozowych zawiera absurdalnie wysokie kary umowne. W innych przypadkach jej wysokość uzależniona jest od wielkości opóźnienia, więc teoretycznie również może być bardzo wysoka. 

Tymczasem zgodnie z art. 83 ust. 1 Prawa przewozowego wysokość odszkodowania za szkodę spowodowaną zwłoką w przewozie nie może przekraczać dwukrotności ustalonego wynagrodzenia za transport. 

Do błędów przy zawieraniu umów przewozowych zaliczamy również wysyłanie dokumentacji elektronicznej z niezidentyfikowanych adresów mailowych. W trakcie sporu o zapłatę nadawca często oświadcza, że nie składał zamówienia na przewóz, ponieważ wszelka korespondencja na ten temat prowadzona była z nieznanego mu adresu. Podobną argumentację stosują kontrahenci, którzy zawierają umowy przewozowe w trakcie korespondencji prowadzonej za pomocą internetowych komunikatorów. Tego typu błędy w zawieraniu umowy przewozu skutecznie eliminuje podpisanie papierowych egzemplarzy zlecenia transportowego.

Warto również zwrócić uwagę na to, kto podpisuje umowę przewozu i uzyskać pełnomocnictwo tej osoby do reprezentowania danego nadawcy. Nieuczciwi kontrahenci wykręcają się bowiem tym, że nie zatrudniają osoby, która podpisała umowę przewozu. Dlatego należy poprosić o to, by umowę podpisał właściciel firmy zlecającej transport albo reprezentujący go pracownik okazał stosowne pełnomocnictwo wraz z dokumentem potwierdzającym tożsamość.

Poniżej publikujemy najczęściej zadawane pytania dotyczące umowy przewozu wraz z odpowiedziami naszych ekspertów.