Winieta i opłaty drogowe w Niemczech – kto musi mieć i jak je opłacić?

W Niemczech funkcjonuje podobny do polskiego system opłat drogowych, oparty na liczbie przejechanych kilometrów, a nie na obowiązujących przez określoną liczbę dni winietach. Obowiązkowymi opłatami objęte są wszystkie samochody ciężarowe oraz autobusy. Poniżej omówimy szczegółowo kwestie dotyczące myta w Niemczech. Ponadto odpowiemy na najczęściej zadawane pytania związane z tematem.

Czy winieta jest obowiązkowa w Niemczech?

W Niemczech nie ma obowiązkowego systemu opłat lub winiet dla samochodów osobowych i motocykli przemieszczających się po autostradach (Autobahn) czy drogach federalnych (Bundesstraßen). Opłaty drogowe w Niemczech dotyczą wyłącznie pojazdów użytkowych, głównie samochodów ciężarowych. System ten działa na zasadzie poboru myta w oparciu o rzeczywistą liczbę przejechanych kilometrów (jak w polskim systemie e-TOLL), a nie jednorazowej opłaty zryczałtowanej jak w przypadku winiety. Oznacza to, że kierowcy pojazdów osobowych, motocykli oraz lekkich samochodów dostawczych o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony nie muszą ponosić żadnych opłat za korzystanie z autostrad i dróg szybkiego ruchu.

Kto musi płacić za korzystanie z dróg w Niemczech?

W praktyce “winieta w Niemczech” to potoczna nazwa obowiązku uiszczania opłat drogowych (myta) przez prowadzących pojazdy użytkowe. Opłaty te dotyczą wszystkich pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony, które są wykorzystywane do przewozu towarów. Warto pamiętać, że te przepisy obowiązują od 1 lipca 2024 roku. Dlatego wciąż można natknąć się na nieaktualne informacje z wcześniejszych lat, kiedy to samochody ciężarowe o DMC między 3,5 a 7,5 tony były zwolnione z myta.  

Obecnie (stan na czerwiec 2025 roku) opłaty drogowe w Niemczech obejmują:

• samochody ciężarowe o DMC > 3,5 tony, 
• zespoły pojazdów (np. ciągnik siodłowy z naczepą) o DMC > 3,5 tony.

Właściciele lub kierowcy ww. pojazdów muszą korzystać z systemu opłat Toll Collect i w praktyce „posiadać winietę” w postaci zarejestrowanej w nim trasy.

Czy samochody ciężarowe muszą mieć winietę?

Choć system eurowiniet w Niemczech został zniesiony w 2003 roku, to i tak właściciele lub kierowcy samochodów ciężarowych o DMC powyżej 3,5 tony muszą uiszczać opłaty drogowe za korzystanie z autostrad i dróg federalnych w Niemczech. Wspomniany system elektronicznego myta funkcjonuje pod nazwą Toll Collect. Opłaty są naliczane za każdy przebyty kilometr trasy i zależą od kilku czynników, m.in. liczby osi w pojeździe oraz klasy emisji spalin.

Jakie pojazdy są zwolnione z obowiązku posiadania winiety?

Zgodnie z niemiecką ustawą o pobieraniu opłat za korzystanie z dróg federalnych oraz regulaminem systemu Toll Collect, z opłat drogowych zwolnione są:

• pojazdy specjalne:
  • pojazdy straży pożarnej, policji, służb ratunkowych (np. karetki pogotowia), wojska, obrony cywilnej,
  • pojazdy używane do konserwacji dróg (np. piaskarki, zamiatarki),
  • pojazdy cyrków i jarmarków używane wyłącznie do transportu wyposażenia w trakcie imprez,
  • samojezdne maszyny robocze (np. dźwigi samojezdne) nieużywane do przewozu towarów w ramach działalności gospodarczej,
• pojazdy o DMC ≤ 3,5 t:
  • samochody osobowe, motocykle, vany, busy (o ile nie są przystosowane do przewozu ładunków powyżej tej masy),
  • autobusy do przewozu pasażerskiego są w dalszym ciągu zwolnione z opłat drogowych,
• pojazdy bezemisyjne o DMC ≤ 4,25 t:
  • elektryczne pojazdy oraz pojazdy na sprężony lub płynny gaz ziemny są zwolnione trwale lub warunkowo do końca 2028 roku w ramach zachęty do niskoemisyjnego transportu.

Jak opłacić winietę w Niemczech?

Ponieważ niemiecki system opłat drogowych opiera się na rozwiązaniu Toll Collect, kupno winiety należy rozumieć jako rejestrację pojazdu w systemie, wskazanie planowanej trasy oraz wniesienie myta przed lub bezpośrednio po przejeździe płatnego odcinka. Do wyboru są trzy podstawowe metody:

• za pomocą urządzenia pokładowego (OBU – On-Board Unit),
  • na stronie Toll Collect można zamówić bezpłatne urządzenie pokładowe,
  • po jego zainstalowaniu w pojeździe system automatycznie rejestruje przejechane kilometry na płatnym odcinku i nalicza opłatę, 
  • urządzenie jest przeznaczone przede wszystkim dla firm transportowych, eliminuje konieczność manualnego wpisywania trasy,
• w aplikacji internetowej (Pre-Booking Online)
  • użytkownik loguje się na platformie Toll Collect, wskazuje realną trasę (punkt początkowy, punkt końcowy oraz ewentualne punkty pośrednie),
  • po przesłaniu danych system wyliczy należne opłaty, które można uregulować online przy pomocy karty kredytowej lub debetowej (Mastercard, Visa) albo karty flotowej, 
  • po uiszczeniu płatności w systemie pojawi się potwierdzenie, które może zostać sprawdzone elektronicznie przez operatora ruchu drogowego,
• w aplikacji mobilnej Toll Collect,
  • umożliwia rejestrację trasy w czasie rzeczywistym – po aktywowaniu aplikacji i wprowadzeniu danych o pojeździe, aplikacja sama śledzi przejechane kilometry i nalicza opłaty,
  • jest to alternatywa dla urządzenia pokładowego, zwłaszcza dla właścicieli flot z różnymi konfiguracjami pojazdów.

Ponadto można opłacić myto w punktach stacjonarnych – na wybranych stacjach benzynowych lub punktach sprzedaży oznaczonych logo Toll Collect. W takich miejscach wystarczy podać dane pojazdu (numer rejestracyjny, DMC, liczbę osi, klasę emisji spalin) oraz wskazać przebieg planowanej trasy.

Kto odpowiada za zakup winiety w transporcie ciężkim?

Odpowiedzialność za opłacenie myta spoczywa na właścicielu pojazdu (osobie lub firmie) oraz kierowcy. Właściciel powinien wyposażyć wszystkie swoje samochody ciężarowe, które jeżdżą na trasach w Niemczech w urządzenia pokładowe lub aplikacje mobilne. Z kolei kierowca powinien posiadać przy sobie potwierdzenie opłacenia lub rejestracji trasy w systemie (wydruk, potwierdzenie w aplikacji lub w urządzeniu pokładowym) w trakcie kontroli drogowej. 

W praktyce to właściciel floty zgłasza pojazd do Toll Collect oraz dba o to, by kierowca miał w samochodzie sprawne urządzenie albo znał sposób rejestracji trasy online.

Ile kosztuje winieta w Niemczech?

W przypadku niemieckiego systemu Toll Collect nie możemy mówić o jednej stawce, ponieważ opłata drogowa zależy od rzeczywiście przejechanych kilometrów i parametrów pojazdu. Kluczowe czynniki wpływające na wysokość opłaty to:

• liczba przejechanych kilometrów – system Toll Collect rejestruje każdy przejechany kilometr trasy po autostradach oraz drogach federalnych objętych mytem (sieć ok. 51 000 km tras),
• liczba osi pojazdu – im więcej osi, tym wyższa stawka za kilometr,
• klasa emisji spalin (norma Euro) – im wyższa spełniona norma, tym niższa stawka za kilometr.
• rodzaj drogi – niektóre odcinki dróg objętych opłatami, czyli autostrad i dróg federalnych są wyłączone z systemu opłat (dotyczy to odcinków przygranicznych).

W 2025 roku przykładowe stawki kilometrowe mogą prezentować się następująco (dane orientacyjnie):

• pojazd 2-osiowy, klasa Euro 6: ok. 0,10 euro – 0,12 euro/km,
• pojazd 3-osiowy, klasa Euro 5: ok. 0,20 euro – 0,22 euro/km,
• pojazd 4 lub więcej osi, klasa Euro 4 i niższe: ok. 0,30 euro – 0,35 euro/km.

Dokładne stawki można sprawdzić na stronie Toll Collect lub w tabelach opłat publikowanych przez Federalny Urząd Logistyki i Mobilności (BALM). 

Od czego zależy cena winiety?

Podsumowując, tzw. cena winiety, czyli wysokość opłat drogowych w Niemczech zależy od następujących czynników.

1. DMC pojazdu i liczba osi – im większy i cięższy pojazd, tym wyższa stawka za kilometr.
2. Klasa emisji spalin – niższe normy Euro oznaczają wyższe koszty, a pojazdy niskoemisyjne lub zeroemisyjne są obciążone niższymi lub zerowymi opłatami.
3. Długość trasy na autostradach i drogach federalnych – im dłuższa trasa płatna, tym wyższy koszt.
4. Sposób opłacenia przejazdu – w przypadku płatności w aplikacji lub punktach stacjonarnych opłata naliczana jest z góry, nawet jeśli nie przejedziesz całej planowanej trasy, a w przypadku urządzenia pokładowego – po zakończeniu jazdy, na podstawie faktycznej trasy.
5. Ewentualnych ulg lub zwolnień wynikających z przepisów – np. zwolnienia czasowe lub ulgowe stawki dla pojazdów zeroemisyjnych.

Czy istnieją zniżki na winietę?

Niemiecki system opłat drogowych Toll Collect nie przewiduje zniżek czy rabatów – wysokość opłaty jest jasno określona i wynika z wymienionych powyżej czynników. Jednak pewne zapisy prawne dotyczące myta mogą być uznane za formę obniżki.

• Pojazdy zeroemisyjne (elektryczne, CNG/LNG): od 1 stycznia 2026 do 31 grudnia 2028 obowiązywać będzie stawka o wysokości 25% standardowej opłaty.
• Pojazdy spełniające normę Euro 6 (lub wyższą): znacznie niższe opłaty w porównaniu z pojazdami Euro 0–5.
• Zwolnienia całkowite: samochody o DMC ≤ 3,5 t, autobusy, pojazdy służb publicznych, rolniczych, maszyny specjalne itp.

Na koniec należy też dodać, że w systemie Toll Collect nie przewidziano programu lojalnościowego czy rabatów sezonowych.

Jakie są konsekwencje braku winiety?

Brak wniesienia opłaty drogowej, czyli tzw. brak winiety, jest w Niemczech traktowany jako wykroczenie administracyjne. Wiąże się to między innymi z licznymi sankcjami i wysokimi mandatami.

Jakie kary grożą za brak winiety?

Za nieuiszczenie opłaty drogowej można ponieść wymienione poniżej kary lub zmierzyć się z licznymi niedogodnościami.

• Nieopłacenie myta lub zbyt niska opłata:
  • firma: kara ostrzegawcza do 40 euro lub grzywna do 480 euro,
  • kierowca: kara ostrzegawcza do 40 euro lub grzywna do 240 euro.
• Brak potwierdzenia opłaty:
  • dla firmy 150 euro; dla kierowcy 50 euro.
• Niewykonanie polecenia służb (np. niezatrzymanie pojazdu do kontroli):
  • kara grzywny 250 euro dla firmy i kierowcy.

Dodatkowo właściciel pojazdu jest zobowiązany do opłacenia zaległego myta. To może wiązać się także z czasowym zatrzymaniem pojazdu do czasu uregulowania płatności.

W przypadku długotrwałego i nagminnego unikania opłat kara może wynieść nawet 20 000 euro.

Czy można uniknąć mandatu za brak winiety?

Najprostszym sposobem na uniknięcie mandatu za brak ważnej opłaty drogowej w Niemczech jest skrupulatne opłacanie przewozu siecią autostrad i dróg federalnych. W tym celu najlepiej zainstalować w samochodach urządzenia pokładowe (OBU) i dbać o regularne aktualizowanie oprogramowania oraz kontrolować dane pojazdu na urządzeniu, by uniknąć pomyłek. Dodatkowo warto przeszkolić kierowców z obsługi urządzeń i zasad działania systemu Toll Collect.

Jeśli jednak już dojdzie do kontroli, a kierowca nie może udowodnić, że przejazd został opłacony, to pozostaje kilka rozwiązań:

• natychmiastowe opłacenie przejazdu online (aplikacja lub strona Toll Collect) – to może spowodować, że kontrolujący odstąpią od nałożenia grzywny i zastąpią je upomnieniem (nie jest to jednak norma, a decyzja za każdym razem należy do funkcjonariusza),
• w przypadku pomyłki w trakcie kontroli (błąd systemu, nieaktualne dane pojazdu) można odwołać się od mandatu i przedstawić dowód opłacenia konkretnego przejazdu (w tym przypadku odwołanie może skończyć się anulowaniem lub zmniejszeniem kary). 

Jakie są sposoby kontroli winiet w Niemczech?

System kontroli opłat drogowych w Niemczech opiera się zarówno na pracy patroli BALM (Federalny Urząd Logistyki i Mobilności), jak i na tzw. mostkach kontrolnych, czyli kamerach ustawionych na specjalnych konstrukcjach przy drogach. Kamery skanują rejestrację każdego z przejeżdżających pojazdów i przesyłają dane do systemu Toll Collect. Jeśli taki samochód nie ma opłaconego myta, to system automatycznie generuje wezwanie do zapłaty.

Podobnie działają patrole BALM – tablice samochodów lub urządzenia pokładowe są na bieżąco skanowane przez funkcjonariuszy. W przypadku stwierdzenia braku opłaty, kierowca zostaje zatrzymany i poproszony o pokazanie dowodu zapłaty za przejazd.

Jakie są alternatywy dla winiety w Niemczech?

Alternatywą dla tzw. winiet w Niemczech jest niekorzystanie z autostrad i dróg federalnych. Na pozostałych trasach opłaty drogowe nie są pobierane, trzeba jednak pamiętać o ograniczeniach transportu ciężkiego na takich odcinkach. Ponadto gęstość sieci autostrad i dróg federalnych w Niemczech powoduje, że trudno wyznaczyć dłuższe trasy tranzytowe poza drogami płatnymi, a nawet jeśli to możliwe, to taka opcja może wiązać się ze znacznym wydłużeniem trasy i czasu przewozu.

Inną alternatywą jest korzystanie z transportu intermodalnego i przewóz towarów koleją na długich trasach, a następnie przeładunek na samochody i transport drogami lokalnymi na odcinkach końcowych. Ze względu na rozbudowaną sieć kolejową w Niemczech, może to być tańsze i wygodniejsze rozwiązanie.

Czy można korzystać z niemieckich dróg bez opłat?

W przypadku autostrad i dróg federalnych w Niemczech poruszanie się samochodem ciężarowym o masie ponad 3,5 tony jest niemożliwe bez opłacenia myta. Jedynie pojazdy osobowe, motocykle oraz lekkie samochody dostawcze (DMC ≤ 3,5 t) mogą korzystać z nich bez konieczności wnoszenia opłat drogowych. 

Jak działa system opłat drogowych w Niemczech?

Praktyczne działanie systemu Toll Collect różni się w zależności od wyboru metody opłacenia rejestracji przejazdów.

1. Instalacja urządzenia OBU w samochodzie: informacje o pozycji pojazdu i liczbie przejechanych kilometrów na drogach płatnych są na bieżąco przekazywane z urządzenia do systemu, który wylicza należność i przesyła automatycznie fakturę właścicielowi pojazdu. 
2. Rejestracja przejazdu w aplikacji mobilnej lub online: przed wyruszeniem w drogę należy podać punkty startu i zakończenia przejazdu wraz ze szczegółami trasy, a system wyliczy opłatę i przekaże ją do uregulowania. Po opłaceniu myta należy zachować potwierdzenie, które jest ważne, np. przez określony czas lub do zakończenia przejazdu.
3. Rejestracja przejazdu w punkcie stacjonarnym: wygląda podobnie jak w przypadku rejestracji online lub w aplikacji, ale potwierdzenie ma formę papierową.

W przypadku rejestracji przejazdu przed wyruszeniem w trasę, pojazd będzie badany przez urządzenia na mostkach kontrolnych oraz patrole pod kątem zgodności rzeczywistej trasy z deklarowaną. 

Czy opłaty dotyczą tylko autostrad?

System Toll Collect w Niemczech obowiązuje nie tylko na autostradach (drogi z oznaczeniem “A”), ale również na sieci dróg federalnych (Bundesstraßen). Płatne przejazdy dotyczą wszystkich wspomnianych tras i nierzadko obejmują również odcinki położone w terenie zabudowanym. Z kolei niektóre odcinki przygraniczne ww. dróg (zwłaszcza łączących granice z najbliższymi miastami) są wyłączone z systemu Toll Collect.

Masz firmę transportową i często korzystasz z niemieckich dróg? A może zajmujesz się spedycją na trasach przebiegających przez Niemcy? fireTMS, czyli system TMS 360° pomoże Ci uporządkować zarządzanie transportem i spedycją w swojej firmie. Wystarczy, że założysz konto, by otrzymać darmowy dostęp do 14-dniowej wersji testowej systemu.