W Niemczech funkcjonuje podobny do polskiego system opłat drogowych, oparty na liczbie przejechanych kilometrów, a nie na obowiązujących przez określoną liczbę dni winietach. Obowiązkowymi opłatami objęte są wszystkie samochody ciężarowe oraz autobusy. Poniżej omówimy szczegółowo kwestie dotyczące myta w Niemczech. Ponadto odpowiemy na najczęściej zadawane pytania związane z tematem.
W Niemczech nie ma obowiązkowego systemu opłat lub winiet dla samochodów osobowych i motocykli przemieszczających się po autostradach (Autobahn) czy drogach federalnych (Bundesstraßen). Opłaty drogowe w Niemczech dotyczą wyłącznie pojazdów użytkowych, głównie samochodów ciężarowych. System ten działa na zasadzie poboru myta w oparciu o rzeczywistą liczbę przejechanych kilometrów (jak w polskim systemie e-TOLL), a nie jednorazowej opłaty zryczałtowanej jak w przypadku winiety. Oznacza to, że kierowcy pojazdów osobowych, motocykli oraz lekkich samochodów dostawczych o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony nie muszą ponosić żadnych opłat za korzystanie z autostrad i dróg szybkiego ruchu.
W praktyce “winieta w Niemczech” to potoczna nazwa obowiązku uiszczania opłat drogowych (myta) przez prowadzących pojazdy użytkowe. Opłaty te dotyczą wszystkich pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony, które są wykorzystywane do przewozu towarów. Warto pamiętać, że te przepisy obowiązują od 1 lipca 2024 roku. Dlatego wciąż można natknąć się na nieaktualne informacje z wcześniejszych lat, kiedy to samochody ciężarowe o DMC między 3,5 a 7,5 tony były zwolnione z myta.
Obecnie (stan na czerwiec 2025 roku) opłaty drogowe w Niemczech obejmują:
Właściciele lub kierowcy ww. pojazdów muszą korzystać z systemu opłat Toll Collect i w praktyce „posiadać winietę” w postaci zarejestrowanej w nim trasy.
Choć system eurowiniet w Niemczech został zniesiony w 2003 roku, to i tak właściciele lub kierowcy samochodów ciężarowych o DMC powyżej 3,5 tony muszą uiszczać opłaty drogowe za korzystanie z autostrad i dróg federalnych w Niemczech. Wspomniany system elektronicznego myta funkcjonuje pod nazwą Toll Collect. Opłaty są naliczane za każdy przebyty kilometr trasy i zależą od kilku czynników, m.in. liczby osi w pojeździe oraz klasy emisji spalin.
Zgodnie z niemiecką ustawą o pobieraniu opłat za korzystanie z dróg federalnych oraz regulaminem systemu Toll Collect, z opłat drogowych zwolnione są:
Ponieważ niemiecki system opłat drogowych opiera się na rozwiązaniu Toll Collect, kupno winiety należy rozumieć jako rejestrację pojazdu w systemie, wskazanie planowanej trasy oraz wniesienie myta przed lub bezpośrednio po przejeździe płatnego odcinka. Do wyboru są trzy podstawowe metody:
Ponadto można opłacić myto w punktach stacjonarnych – na wybranych stacjach benzynowych lub punktach sprzedaży oznaczonych logo Toll Collect. W takich miejscach wystarczy podać dane pojazdu (numer rejestracyjny, DMC, liczbę osi, klasę emisji spalin) oraz wskazać przebieg planowanej trasy.
Odpowiedzialność za opłacenie myta spoczywa na właścicielu pojazdu (osobie lub firmie) oraz kierowcy. Właściciel powinien wyposażyć wszystkie swoje samochody ciężarowe, które jeżdżą na trasach w Niemczech w urządzenia pokładowe lub aplikacje mobilne. Z kolei kierowca powinien posiadać przy sobie potwierdzenie opłacenia lub rejestracji trasy w systemie (wydruk, potwierdzenie w aplikacji lub w urządzeniu pokładowym) w trakcie kontroli drogowej.
W praktyce to właściciel floty zgłasza pojazd do Toll Collect oraz dba o to, by kierowca miał w samochodzie sprawne urządzenie albo znał sposób rejestracji trasy online.
W przypadku niemieckiego systemu Toll Collect nie możemy mówić o jednej stawce, ponieważ opłata drogowa zależy od rzeczywiście przejechanych kilometrów i parametrów pojazdu. Kluczowe czynniki wpływające na wysokość opłaty to:
W 2025 roku przykładowe stawki kilometrowe mogą prezentować się następująco (dane orientacyjnie):
Dokładne stawki można sprawdzić na stronie Toll Collect lub w tabelach opłat publikowanych przez Federalny Urząd Logistyki i Mobilności (BALM).
Podsumowując, tzw. cena winiety, czyli wysokość opłat drogowych w Niemczech zależy od następujących czynników.
Niemiecki system opłat drogowych Toll Collect nie przewiduje zniżek czy rabatów – wysokość opłaty jest jasno określona i wynika z wymienionych powyżej czynników. Jednak pewne zapisy prawne dotyczące myta mogą być uznane za formę obniżki.
Na koniec należy też dodać, że w systemie Toll Collect nie przewidziano programu lojalnościowego czy rabatów sezonowych.
Brak wniesienia opłaty drogowej, czyli tzw. brak winiety, jest traktowany w Niemczech traktowany jako wykroczenie administracyjne. Wiąże się to między innymi z licznymi sankcjami i wysokimi mandatami.
Za nieuiszczenie opłaty drogowej można ponieść wymienione poniżej kary lub zmierzyć się z licznymi niedogodnościami.
Dodatkowo właściciel pojazdu jest zobowiązany do opłacenia zaległego myta. To może wiązać się także z czasowym zatrzymaniem pojazdu do czasu uregulowania płatności.
W przypadku długotrwałego i nagminnego unikania opłat kara może wynieść nawet 20 000 euro.
Najprostszym sposobem na uniknięcie mandatu za brak ważnej opłaty drogowej w Niemczech jest skrupulatne opłacanie przewozu siecią autostrad i dróg federalnych. W tym celu najlepiej zainstalować w samochodach urządzenia pokładowe (OBU) i dbać o regularne aktualizowanie oprogramowania oraz kontrolować dane pojazdu na urządzeniu, by uniknąć pomyłek. Dodatkowo warto przeszkolić kierowców z obsługi urządzeń i zasad działania systemu Toll Collect.
Jeśli jednak już dojdzie do kontroli, a kierowca nie może udowodnić, że przejazd został opłacony, to pozostaje kilka rozwiązań:
System kontroli opłat drogowych w Niemczech opiera się zarówno na pracy patroli BALM (Federalny Urząd Logistyki i Mobilności), jak i na tzw. mostkach kontrolnych, czyli kamerach ustawionych na specjalnych konstrukcjach przy drogach. Kamery skanują rejestrację każdego z przejeżdżających pojazdów i przesyłają dane do systemu Toll Collect. Jeśli taki samochód nie ma opłaconego myta, to system automatycznie generuje wezwanie do zapłaty.
Podobnie działają patrole BALM – tablice samochodów lub urządzenia pokładowe są na bieżąco skanowane przez funkcjonariuszy. W przypadku stwierdzenia braku opłaty, kierowca zostaje zatrzymany i poproszony o pokazanie dowodu zapłaty za przejazd.
Alternatywą dla tzw. winiet w Niemczech jest niekorzystanie z autostrad i dróg federalnych. Na pozostałych trasach opłaty drogowe nie są pobierane, trzeba jednak pamiętać o ograniczeniach transportu ciężkiego na takich odcinkach. Ponadto gęstość sieci autostrad i dróg federalnych w Niemczech powoduje, że trudno wyznaczyć dłuższe trasy tranzytowe poza drogami płatnymi, a nawet jeśli to możliwe, to taka opcja może wiązać się ze znacznym wydłużeniem trasy i czasu przewozu.
Inną alternatywą jest korzystanie z transportu intermodalnego i przewóz towarów koleją na długich trasach, a następnie przeładunek na samochody i transport drogami lokalnymi na odcinkach końcowych. Ze względu na rozbudowaną sieć kolejową w Niemczech, może to być tańsze i wygodniejsze rozwiązanie.
W przypadku autostrad i dróg federalnych w Niemczech poruszanie się samochodem ciężarowym o masie ponad 3,5 tony jest niemożliwe bez opłacenia myta. Jedynie pojazdy osobowe, motocykle oraz lekkie samochody dostawcze (DMC ≤ 3,5 t) mogą korzystać z nich bez konieczności wnoszenia opłat drogowych.
Praktyczne działanie systemu Toll Collect różni się w zależności od wyboru metody opłacenia rejestracji przejazdów.
W przypadku rejestracji przejazdu przed wyruszeniem w trasę, pojazd będzie badany przez urządzenia na mostkach kontrolnych oraz patrole pod kątem zgodności rzeczywistej trasy z deklarowaną.
System Toll Collect w Niemczech obowiązuje nie tylko na autostradach (drogi z oznaczeniem “A”), ale również na sieci dróg federalnych (Bundesstraßen). Płatne przejazdy dotyczą wszystkich wspomnianych tras i nierzadko obejmują również odcinki położone w terenie zabudowanym. Z kolei niektóre odcinki przygraniczne ww. dróg (zwłaszcza łączących granice z najbliższymi miastami) są wyłączone z systemu Toll Collect.
Masz firmę transportową i często korzystasz z niemieckich dróg? A może zajmujesz się spedycją na trasach przebiegających przez Niemcy? fireTMS, czyli system TMS 360° pomoże Ci uporządkować zarządzanie transportem i spedycją w swojej firmie. Wystarczy, że założysz konto, by otrzymać darmowy dostęp do 14-dniowej wersji testowej systemu.
Regularnie dostarczamy informacji o naszym systemie oraz na tematy z branży TSL.
Zapisz się do newslettera i bądź na bieżąco.
Zespół fireTMS
Artykuł został napisany przez zespół fireTMS, w oparciu o wiedzę, doświadczenie i znajomość branży TSL.
Branża TSL już kilka lat temu stanęłą przed wielkim wyzwaniem przygotowania się do zielonej transformacji i zmian, jakie w związku z tym zachodzą w gospodarce. Jednym z najważniejszych obszarów, związanych z przystosowywaniem biznesu do nowych warunków jest optymalizacja kosztów. Dotyczy to przede wszystkim najbardziej energochłonnej dziedziny w branży TSL, czyli transportu. Poznaj nowatorskie metody i […]
15 minut czytania
W 2022 roku branża TSL rozwija się bardzo dynamicznie i stale wymaga podejmowania trudnych decyzji. Wszystko z powodu obserwowanych od lat tendencji oraz planowanych zmian przepisów, ale również zupełnie nieprzewidywalnych czynników. Jeszcze przed wybuchem wojny w Ukrainie eksperci podkreślali, że w bieżącym roku przewoźników, logistyków i spedytorów czekają wyzwania takie, jak deficyt kadrowy czy coraz […]
7 minut czytania
Za nami kolejny kolejny rok pełen wyzwań dla branży TSL, który upłynął zarówno pod znakiem walki z kryzysem, jak również szukania przewag konkurencyjnych dzięki inwestycjom w nowoczesne rozwiązania. Co przyniesie rok 2025 w transporcie i spedycji? Zebraliśmy ważne informacje i prognozy dotyczące rynku transportowego w Europie, które pomogą Ci przygotować się do prowadzenia działalności w […]
11 minut czytania