Prowadzenie działalności transportowej w Polsce wymaga spełnienia szeregu wymogów formalnych. Jednym z kluczowych dokumentów jest licencja na transport krajowy, czyli urzędowe zezwolenie uprawniające do zarobkowego przewozu rzeczy na terenie kraju. Kiedy jest obowiązkowa, ile kosztuje jej uzyskanie w 2025 roku i jak wygląda cała procedura krok po kroku? W tym artykule omawiamy wszystkie najważniejsze zasady, aktualne stawki i różnice między licencją krajową a międzynarodową – z odniesieniami do obowiązujących przepisów.
Licencja na transport, często nazywana licencją krajową albo – formalnie – „zezwoleniem na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego”, to oficjalne uprawnienie wydawane przedsiębiorcom, które umożliwia wykonywanie działalności w zakresie krajowego transportu drogowego rzeczy lub osób wyłącznie na terytorium Polski.
W praktyce oznacza to, że firma, która chce przewozić towary za opłatą w granicach Polski, zarówno na stałych trasach, jak i realizując różne zlecenia, musi posiadać taką licencję, jeśli posiadane pojazdy przekraczają określoną dopuszczalną masę całkowitą. Takie zezwolenie wydawane jest przez organ administracji – starostę lub prezydenta miasta na prawach powiatu w odniesieniu do działalności w Polsce, a w przypadku przewozów na terenie krajów Unii Europejskiej (licencja wspólnotowa, zwana także międzynarodową) – przez Główny Inspektorat Transportu Drogowego (GITD).
Podsumowując, tego typu licencja to formalna zgoda instytucji państwowych na prowadzenie działalności przewozu towarów lub osób w Polsce, pod warunkiem spełnienia określonych wymogów. Zgodnie z art. 5 ust. 3 ustawy o transporcie drogowym, zezwolenie na wykonywanie krajowego transportu drogowego jest wydawane bezterminowo. Co istotne, takiej licencji nie można odstępować osobom trzecim lub innym firmom.
Obowiązek posiadania licencji transportowej dotyczy przedsiębiorców wykonujących zarobkowo przewóz osób lub rzeczy, gdy pojazd lub zespół pojazdów ma dopuszczalną masę całkowitą powyżej 3,5 tony.
Można zatem powiedzieć, że w przypadku, gdy flota składa się z cięższych pojazdów i działalność będzie opierała się na świadczeniu usług transportowych na zlecenie, potrzebna będzie licencja krajowa. W przypadku przewozów na terenie UE, jej odpowiednikiem jest licencja międzynarodowa. Warto dodać, że w przypadku świadczenia usług transportowych zarówno w Polsce, jak i poza granicami kraju, nie są potrzebne oba zezwolenia, a jedynie to drugie.
Posiadanie licencji nie jest wymagane, gdy:
Zatem jeśli działalność jest prowadzona przez małą firmę lub przewóz towarów dla klientów wykonywany jest pojazdem o DMC poniżej 3,5 tony, nie trzeba uzyskiwać licencji krajowej. To zwolnienie z obowiązku dopełniania formalności jest bardzo istotnym ułatwieniem dla mniejszych przewoźników. Jednak jeśli celem jest prowadzenie działalności na większą skalę lub zaplanowano inwestycję w cięższe pojazdy, uzyskanie licencji staje się koniecznością.
Aby uzyskać licencję na transport krajowy, przedsiębiorca musi spełnić szereg wymogów formalnych i technicznych. Wśród nich możemy znaleźć następujące kryteria.
Osoba prowadząca działalność transportową lub osoby zarządzające taką firmą nie mogą być skazane prawomocnym wyrokiem za określone przestępstwa, np. przestępstwa gospodarcze, przestępstwa przeciwko mieniu, przestępstwa związane z działalnością przewozową. Weryfikacja przeprowadzona przez odpowiednie organy będzie dotyczyła także sprawdzenia, czy w firmie nie są zatrudnione osoby o orzeczonym zakazie prowadzenia działalności transportowej.
Przynajmniej jedna osoba zarządzająca transportem lub właściciel firmy, jeśli to on prowadzi sprawy operacyjne, musi posiadać Certyfikat Kompetencji Zawodowych w transporcie drogowym rzeczy lub osób, w zależności od zakresu działalności. Ten certyfikat można uzyskać poprzez zdanie egzaminu, zazwyczaj organizowanego przez Instytut Transportu Samochodowego lub inną uprawnioną instytucję, co wiąże się z koniecznością wniesienia opłaty za egzamin i poniesieniem ewentualnych kosztów szkolenia przygotowawczego.
Przewoźnik musi dysponować stałą bazą techniczną z miejscami do garażowania, warsztatem itp., gdzie będą przechowywane pojazdy i dokonywane naprawy. To zabezpieczenie ma na celu dopuszczenie do przewozu tylko firm, które utrzymują flotę w odpowiednim stanie technicznym.
Pojazdy zgłoszone we wniosku o przyznanie licencji muszą być zarejestrowane i spełniać obowiązujące normy techniczne i środowiskowe. Należą do nich, np. regularne przeglądy techniczne, normy emisji spalin, a także posiadanie wyposażenia obowiązkowego.
To jeden z kluczowych warunków, które musi spełnić przedsiębiorca ubiegający się o licencję. W związku z tym, wnioskodawca musi wykazać, że dysponuje odpowiednim kapitałem zabezpieczającym działalność transportową, proporcjonalnym do liczby posiadanych pojazdów.
Według przepisów, składający wniosek o udzielenie licencji powinien wykazać, że posiada zabezpieczenie w wysokości 9 000 euro za pierwszy pojazd ciężarowy i 5 000 euro za każdy kolejny. Ponadto, przewoźnik musi udowodnić, że jego sytuacja finansowa jest stabilna i pozwala na utrzymanie działalności transportowej.
Koszt uzyskania licencji krajowej jest zróżnicowany i zależy od liczby zgłaszanych pojazdów, okresu ważności oraz kosztów administracyjnych i certyfikatów.
Całkowite koszty administracyjne w przypadku zgłoszenia jednego pojazdu to zwykle około 1400 zł. Ta kwota może znacząco wzrosnąć w zależności od liczby zgłoszonych pojazdów, dodaniu kosztów uzyskania certyfikatu kompetencji zawodowych i zaświadczeń o niekaralności, a także przejścia szkoleń i wykupienia ubezpieczeń.
Uzyskanie licencji przez przedsiębiorcę wiąże się z przygotowaniem odpowiedniej dokumentacji lub uzyskaniem CKZ i innych zaświadczeń oraz potwierdzeń. Dopiero wówczas można złożyć wniosek w odpowiednim urzędzie.
Zazwyczaj czas oczekiwania wynosi od 5 do 30 dni od daty złożenia kompletnego wniosku. W przypadku konieczności uzupełnienia dokumentacji ten okres może się znacznie wydłużyć. Dlatego tak istotne jest dobre przygotowanie przez przedsiębiorcę wniosku o licencję.
W artykule wspominamy również o licencji wspólnotowej lub międzynarodowej. Czym różnią się od siebie te dwa rodzaje dokumentów?
Ponadto wniosek o wydanie licencji wspólnotowej należy złożyć w Generalnej Inspekcji Transportu Drogowego, a koszty jej uzyskania są wyższe. W przypadku przewozów międzynarodowych, koniecznością posiadania licencji objęty jest również transport pojazdami o DMC od 2,5 do 3,5 tony.
Starasz się o licencję na wykonywanie krajowego transportu drogowego w zakresie opisanym w artykule? A może odświeżasz swoją wiedzę na ten temat? Sprawdź system do zarządzania transportem fireTMS. To kompleksowe rozwiązanie, które usprawnia pracę i automatyzuje procesy w firmach przewozowych – od importu zleceń, przez planowanie tras, monitorowanie transportu, aż po rozliczanie zleceń, automatyczne fakturowanie i windykację. Załóż darmowe konto już teraz, by przez 14 dni przetestować jego funkcje!
Regularnie dostarczamy informacji o naszym systemie oraz na tematy z branży TSL.
Zapisz się do newslettera i bądź na bieżąco.
Zespół fireTMS
Artykuł został napisany przez zespół fireTMS, w oparciu o wiedzę, doświadczenie i znajomość branży TSL.
Gwałtowne wahania ceny paliw komplikują sytuację firm transportowych. Ale większym kłopotem jest stały wzrost ceny oleju napędowego, który obserwujemy od ponad dwóch miesięcy. Jak branża TSL radzi sobie z tymi problemami? Ceny paliw zbliżają się do wartości rekordowych. W efekcie wielu przewoźników już teraz ma spore kłopoty z utrzymaniem rentowności przewozów. Wciąż jednak nie widać […]
5 minut czytania
W 2022 roku branża TSL rozwija się bardzo dynamicznie i stale wymaga podejmowania trudnych decyzji. Wszystko z powodu obserwowanych od lat tendencji oraz planowanych zmian przepisów, ale również zupełnie nieprzewidywalnych czynników. Jeszcze przed wybuchem wojny w Ukrainie eksperci podkreślali, że w bieżącym roku przewoźników, logistyków i spedytorów czekają wyzwania takie, jak deficyt kadrowy czy coraz […]
7 minut czytania
Branża TSL już kilka lat temu stanęłą przed wielkim wyzwaniem przygotowania się do zielonej transformacji i zmian, jakie w związku z tym zachodzą w gospodarce. Jednym z najważniejszych obszarów, związanych z przystosowywaniem biznesu do nowych warunków jest optymalizacja kosztów. Dotyczy to przede wszystkim najbardziej energochłonnej dziedziny w branży TSL, czyli transportu. Poznaj nowatorskie metody i […]
15 minut czytania