Co to jest system logistyczny i jakie są jego elementy?

Zarządzasz firmą i szukasz możliwości usprawnienia jej działalności? Chcesz lepiej przeanalizować, co w Twojej firmie funkcjonuje dobrze, a gdzie znajdują się problematyczne punkty? Pora przeanalizować swoją działalność pod kątem systemu logistycznego i jego wpływu na efektywność biznesową. Poznaj elementy, które są fundamentem efektywnego systemu logistycznego w firmie, i dowiedz się, jak wpływają na poprawę zarządzania łańcuchem dostaw.

Co to jest system logistyczny i dlaczego jest tak ważny dla przedsiębiorstw?

System logistyczny z definicji jest ogółem wszystkich elementów, które prowadzą do wyprodukowania, a na koniec dostarczenia towaru do odbiorcy. System logistyczny przedsiębiorstwa obejmuje też przepływy finansowe, związane z wytworzeniem i dostarczeniem dóbr oraz przepływy informacji pomiędzy różnymi elementami systemu. 

Zorganizowanie dobrze działającego systemu logistycznego zapewnia firmie płynną pracę i optymalne wykorzystanie posiadanych zasobów. Brak przestojów związanych, np. z niedostarczeniem komponentów do produkcji lub problemami z ich magazynowaniem, ale też z nadmierną ilością wyprodukowanego już towaru, który dopiero czeka na dystrybucję, pozwala na prowadzenie działalności w bardziej efektywny i zyskowny sposób. To kluczowe zadanie dla osób zarządzających, by skutecznie ograniczać koszty działalności, zwiększając przy tym efektywność firmy.

Elementy składowe efektywnego systemu logistycznego

Efektywnie działający system powinien uwzględniać wszystkie procesy logistyczne w firmie. Jak wiadomo, system obejmuje wszystkie elementy od planowania produkcji aż po dostarczenie towaru do odbiorcy. Przyjrzyjmy się bliżej tym elementom, zwanymi też podsystemami logistycznymi, mając na uwadze, że dopiero ich połączenie zapewnia efektywne działanie.

Elementy systemu logistycznego przedsiębiorstwa (podsystemy logistyczne)

• Zaopatrzenie
• Magazynowanie
• Produkcja
• Dystrybucja
• Transport

Zaopatrzenie ma na celu dostarczenie wszystkich niezbędnych do produkcji materiałów i surowców. Produkcja, a później dystrybucja gotowych towarów musi opierać się na dobrze zaprojektowanym systemie zaopatrzenia i sprawnie działającym łańcuchu dostaw, które pozwalają na zapewnienie ciągłej pracy liniom produkcyjnym, a finalnie na terminową realizację kontraktów sprzedażowych. Z zaopatrzeniem łączy się także magazynowanie. Zapewnienie odpowiednich przestrzeni oraz efektywne zarządzanie nimi pozwala na utrzymanie ciągłości produkcji oraz zaplanowanie dostaw w taki sposób, by jak najbardziej zoptymalizować wszystkie koszty.

Produkcja jest z kolei najbardziej zależnym od innych podsystemów, ale także najważniejszym elementem systemu logistycznego przedsiębiorstwa. Koszty wytwarzania gotowego towaru oraz stopień wykorzystania linii produkcyjnych wprost zależą od ciągłości dostaw i stanów magazynowych, ale też od możliwości transportu i dystrybucji. 

Należy w tym miejscu podkreślić wagę magazynowania w całym systemie logistycznym przedsiębiorstwa. Zarządzanie magazynami i ich stanem jest istotne zarówno w przypadku dostarczanych materiałów i surowców, jak i składowania już gotowych produktów, czekających na dystrybucję.

Na koniec istotne są kwestie transportu i dystrybucji. Płynne działanie sieci dystrybucyjnej i sprzedaży towaru determinuje poziom produkcji, a co za tym idzie zapotrzebowanie na dostawy materiałów. Z kolei transport wpływa zarówno na zaopatrzenie, jak i dystrybucję. 

Kiedy dodamy do wymienionych wyżej elementów także procesy związane z rozliczaniem i przepływem informacji powstaje nam pełny ekosystem, który nie może prawidłowo funkcjonować bez odpowiedniego zadbania zarówno o każdy z elementów z osobna, jak i o całość. To istotne, ponieważ problem z dowolnym elementem logistyki rodzi kolejne problemy w innych obszarach. 

Procesy logistyczne jako osiąganie przewagi konkurencyjnej

Podejście systemowe w logistyce pozwala na usprawnienie pracy w każdym obszarze działalności firmy, ale czy optymalizacja procesów logistycznych może stać się sposobem na zdystansowanie konkurencji? Przyjrzyjmy się bliżej temu zagadnieniu i odpowiedzmy sobie na pytanie w oparciu o analizę podsystemów logistycznych przedsiębiorstwa.

Zwyczajowo uważa się, że największą przewagę konkurencyjną można uzyskać dzięki produktowi. Im bardziej jest innowacyjny, dobrze spozycjonowany na rynku i trafiający w odpowiednią niszę, tym większa szansa na zdystansowanie konkurencji. Ale czy produkcja jest jedynym elementem, który może zbudować przewagę? Warto zwrócić uwagę i bliżej przyjrzeć się zaopatrzeniu i dystrybucji. W wielu przypadkach, to nie produkcja może zrobić różnicę, ale np. zdolność do szybkiej realizacji zleceń, co wiąże się nie tyle z samą produkcją, co z doskonale zorganizowanymi procesami zaopatrzenia, magazynowania i dystrybucji.

Przewagę konkurencyjną, zwłaszcza na bardzo nasyconym rynku można zbudować, mając możliwość szybkiej i sprawnej realizacji zamówień. Taka możliwość pojawia się, gdy procesy logistyczne są bardzo dobrze zoptymalizowane, a całość działalności podporządkowana jest systemowemu podejściu do logistyki.

Jakie są najważniejsze podsystemy logistyczne?

Systemowe podejście do logistyki zakłada, że każdy z podsystemów jest równie ważny, a ich działanie w równym stopniu wpływa na końcowy efekt. Oczywiście, możemy mówić o charakterystyce przedsiębiorstwa – czasem przewagę konkurencyjną można budować o podsystem produkcji, w innych przypadkach można ją uzyskać głównie optymalizując procesy transportowe i dystrybucyjne. Z założenia jednak wymienione podsystemy logistyczne, czyli: zaopatrzenie, transport, magazynowanie, produkcja i dystrybucja odgrywają podobnie ważną rolę w zarządzaniu łańcuchem dostaw.

Praktyczne przykłady skutecznego systemu logistycznego w firmach

Jak w praktyce może wyglądać skuteczny system logistyczny w firmie? Ciekawym przykładem może być firma produkcyjna z branży budowlanej, np. produkująca stolarkę okienną. Ze względu na dużą konkurencję na rynku produkcji materiałów budowlanych i niewielki stopień możliwych do wdrożenia innowacji, zbudowanie przewagi konkurencyjnej w większym stopniu zależy od możliwości szybkiej i skutecznej realizacji kontraktów sprzedażowych. 

Osoby zarządzające taką firmą powinny więc zadbać o zbudowanie jak najlepszego łańcucha dostaw. To powoduje, że kluczową rolę będzie odgrywał transport surowców i półproduktów, a także skuteczne zarządzanie przestrzenią i stanami magazynowymi. To pozwala szybko reagować na zwiększenie lub zmniejszenie (kwestia optymalizacji kosztów utrzymania) zapotrzebowania na towar. Transport i magazynowanie odgrywają także wielką rolę przy dystrybucji gotowych towarów. Dopiero to wszystko może złożyć się na sprawną realizację zleceń. 

Klasyfikacja i rola systemów logistycznych w rozwoju biznesu

Systemy logistyczne możemy klasyfikować według kilku kryteriów. Jednym z nich jest  kryterium funkcjonalne, którym zajęliśmy się w tym artykule. Systemy możemy jednak podzielić inaczej, w zależności od potrzeb i roli, jaką odgrywa systemowe podejście do logistyki w konkretnym biznesie. 

Klasyfikacja systemów logistycznych wg kryteriów

1. Kryterium funkcjonalne:
   • system zaopatrzenia,
   • system magazynowania,
   • system produkcji,
   • system dystrybucji,
   • system transportu.
2. Kryterium strukturalno-decyzyjno-funkcjonalne:
   • system planowania,
   • system sterowania,
   • system organizacji,
   • system kontroli.
3. Kryterium szczebli zarządzania:
   • system normatywny,
   • system operacyjny,
   • system strategiczny.

O ile kryterium funkcjonalne odnosi się do procesu wytwarzania i sprzedaży gotowego produktu, to kryterium strukturalno-decyzyjno-funkcjonalne dotyczy ściśle zarządzania wszystkimi procesami w przedsiębiorstwie. Z kolei kryterium szczebli zarządzania odnosi się do organizacji działalności firmy.

Nowoczesne technologie w systemach logistycznych

Nowoczesne technologie w przedsiębiorstwach pozwalają zoptymalizować działalność i pozytywnie wpływają na rentowność przedsiębiorstwa. Jeśli mowa o systemach logistycznych, to wdrożenie zaawansowanych rozwiązań informatycznych, np. w postaci systemu ERP (ang. enterprise resources planning, czyli planowanie zasobów przedsiębiorstwa) pozwala uporządkować działalność i stworzyć ramy do dalszej informatyzacji, już na szczeblu poszczególnych podsystemów. 

Wśród wyspecjalizowanych systemów, dzięki którym można usprawnić działanie swojej firmy, znajdziemy, m.in. systemy zarządzania magazynowaniem (WMS – warehouse management systems), obsługi klientów (CRM – customer relationships management) czy wreszcie systemy TMS, czyli służące do zarządzania transportem w przedsiębiorstwie. 

Przykładowo, system fireTMS zdecydowanie usprawnia pracę podsystemu transportowego w firmie, pozwalając lepiej wykorzystać własną flotę samochodów ciężarowych lub usprawnić zlecanie i zarządzanie zleceniami transportowymi dla zewnętrznych przewoźników.

Optymalizacja i innowacje w systemie logistycznym przedsiębiorstwa

Jeśli podejmiesz decyzję o usprawnieniu systemu logistycznego przedsiębiorstwa, zastanów się przede wszystkim, dzięki któremu z systemów najbardziej zoptymalizujesz logistykę w swojej firmie. W przypadku, gdy Twój biznes w dużej mierze zależny jest od transportu, warto rozejrzeć się przede wszystkim za systemem TMS. Wdrażając taki system, zmienisz zupełnie oblicze swojej firmy, dzięki znacznemu usprawnieniu pracy i skróceniu czasu na zaplanowanie transportu, bez względu, czy chodzi o dostawy surowców, czy transport gotowych wyrobów do klientów. 

fireTMS wspomoże Cię w takich obszarach jak: zarządzanie własną flotą pojazdów ciężarowych, zlecanie przewozów, planowanie i monitorowanie tras przewozów, rozliczenia i kontrola kosztów. Jeśli chcesz poznać szczegóły działania fireTMS, skorzystaj z darmowego 14-dniowego okresu próbnego, w którego trakcie możesz przetestować najważniejsze funkcje systemu!