Jak krok po kroku zmienić godzinę na tachografie: poradnik

W transporcie drogowym nie ma miejsca na przypadek. Kierowcy zawodowi, przewoźnicy i inspektorzy ITD swoją pracę opierają na rzetelnych danych zapisywanych w tachografie. Urządzenie to rejestruje czas jazdy i odpoczynku, dyspozycyjność oraz inne aktywności, a także prędkość i przebieg pojazdu. To właśnie tachograf jest podstawą do oceny przestrzegania norm czasu pracy kierowców i do rozliczeń w firmach transportowych.

Choć na pierwszy rzut oka może wydawać się, że różnica kilku minut w zegarze nie ma większego znaczenia, w praktyce błędnie ustawiona godzina potrafi przysporzyć sporych problemów. Podczas kontroli drogowej inspektorzy szczegółowo analizują zgodność zapisów z rzeczywistym przebiegiem dnia, a każda nieścisłość traktowana jest jako potencjalne naruszenie przepisów. Dlatego znajomość zasad dotyczących zmiany godziny w tachografie – zarówno analogowym, jak i cyfrowym – to dla kierowcy obowiązek.

Czy każdy kierowca może zmieniać godzinę w tachografie?

To pytanie powraca szczególnie podczas zmiany czasu z letniego na zimowy i odwrotnie. Odpowiedź nie jest jednak jednoznaczna. Kierowca może samodzielnie dokonać drobnej korekty zegara, na przykład o jedną godzinę, korzystając z menu tachografu cyfrowego albo z pokrętła w tachografie analogowym. Takie działanie jest dopuszczalne i w pełni zgodne z prawem.

Inaczej sprawa wygląda w przypadku bardziej zaawansowanych ustawień. Kalibracja tachografu, zmiana parametrów systemowych czy synchronizacja zegara po dłuższym braku zasilania to czynności zastrzeżone wyłącznie dla warsztatów posiadających odpowiednie uprawnienia. Wynika to z przepisów unijnych – w szczególności z Rozporządzenia (UE) 165/2014 – które nakazują, aby ingerencje w tachograf były odpowiednio udokumentowane i wykonywane wyłącznie przez certyfikowanych specjalistów.

W praktyce oznacza to, że kierowca może zmienić godzinę, ale tylko w ramach przewidzianych przez producenta prostych funkcji. Każda poważniejsza ingerencja wymaga wizyty w autoryzowanym serwisie.

Zmiana godziny w tachografie analogowym – krok po kroku

Tachografy analogowe, zwane również tachografami na tarczki, wciąż spotyka się w starszych pojazdach. Obsługa takiego urządzenia jest mechaniczna i stosunkowo prosta, ale wymaga ostrożności, aby nie uszkodzić papierowej tarczki rejestrującej.

Zmiana godziny w tachografie analogowym przebiega następująco: kierowca zatrzymuje pojazd, wyłącza zapłon, otwiera obudowę tachografu i wyjmuje tarczkę. Następnie przy użyciu specjalnego pokrętła ustawia wskazówki zegara na właściwą godzinę – cofając je, a nie przesuwając do przodu. Dzięki temu zapis na tarczce pozostaje spójny. Po zakończeniu regulacji tarczkę wkłada się ponownie i zamyka urządzenie.

Jeśli różnica w czasie jest większa niż kilkanaście minut, kierowca powinien dodatkowo zanotować korektę w polu uwagi na tarczce. Taki zapis chroni go podczas kontroli i jasno pokazuje, że zmiana nie była próbą manipulacji.

Zmiana godziny w tachografie cyfrowym – krok po kroku

Nowoczesne tachografy cyfrowe są we współczesnym transporcie wykorzystywane powszechnie. Dlatego też instrukcja zmiany godziny w tego typu urządzeniu jest bardzo często wyszukiwana przez kierowców i firmy transportowe, choć sam proces jest łatwiejszy niż w tachografach analogowych. W tym przypadku dane zapisywane są w pamięci urządzenia oraz na karcie kierowcy, co zwiększa bezpieczeństwo i ogranicza ryzyko manipulacji. Procedura zmiany godziny wygląda zwykle podobnie, choć szczegóły mogą różnić się w zależności od producenta.

Jak zmienić godzinę w tachografie cyfrowym?

• Włącz zapłon i zaloguj się do urządzenia (zwykle przy pomocy karty kierowcy).
• Wejdź do menu ustawień – w zależności od modelu może to być „Konfiguracja”, „Ustawienia” lub „Vehicle Unit”.
• Wybierz opcję „Czas” lub „Time Adjustment” itp.
• Ustaw poprawną godzinę, pamiętając, że urządzenie bazuje na czasie uniwersalnym (UTC, czyli opóźnionym o godzinę względem polskiego czasu zimowego i dwie w stosunku do czasu letniego).
• Zatwierdź zmianę i wykonaj wydruk kontrolny.

Jak zmienić godzinę w tachografie VDO?

Specyficznym przypadkiem są inteligentne tachografy VDO, coraz popularniejsze wśród przewoźników w Europie. W ich przypadku zmiana czasu wygląda następująco:

• przejdź do menu,
• wybierz opcję Vehicle Unit, a następnie Time Adjustment,
• ustaw godzinę i zatwierdź zmianę.

Na co uważać przy zmianie czasu na tachografie?

Zmiana godziny to nie tylko techniczne przesunięcie wskazówek. To czynność regulowana prawnie, co jest o tyle istotne, że ryzyko popełnienia błędów przy korektach czasu jest dość duże. Dlatego każdorazowo należy pamiętać o konieczności zachowania uwagi, by nie narazić się na ewentualne kary w trakcie kontroli.

Najważniejsze kwestie, o których należy pamiętać, korygując czas w tachografie

• Zapis godziny UTC – tachograf zawsze rejestruje dane w uniwersalnym czasie koordynowanym, czyli UTC. Lokalna godzina na wyświetlaczu jest jedynie ułatwieniem interfejsu urządzenia.
• Zakaz manipulacji – zmiana czasu nie może w żaden sposób wpływać na wydłużenie czasu jazdy czy skrócenie odpoczynku. Każda taka próba traktowana jest jako naruszenie przepisów i zagrożona wysokimi karami.
• Kontrola drogowa – inspektorzy transportu drogowego analizują spójność zapisów i porównują je z rzeczywistymi zdarzeniami. Błędne ustawienia zegara mogą wzbudzić podejrzenia, nawet jeśli wynikają jedynie z nieuwagi kierowcy.

Co zrobić, jeśli nie możesz samodzielnie zmienić godziny?

Czasem tachograf uniemożliwia samodzielną zmianę godziny. Dzieje się tak na przykład po długim postoju pojazdu, kiedy zegar rozsynchronizował się o kilka godzin albo gdy w systemie wystąpił błąd. W takich sytuacjach kierowca nie powinien próbować obejść zabezpieczeń – jedynym rozwiązaniem jest udanie się do autoryzowanego serwisu tachografów. 

Serwis, korzystając z karty warsztatowej i specjalistycznego oprogramowania, ustawi właściwą godzinę i dokona wpisu w pamięci urządzenia. Kierowca otrzyma wówczas potwierdzenie w postaci wydruku z tachografu, który jest dowodem legalności przeprowadzonej zmiany. Jakakolwiek próba samodzielnej ingerencji w urządzenie będzie uznana za złamanie przepisów, co może poskutkować nałożeniem kary.

Najczęstsze błędy przy zmianie godziny i jak ich uniknąć

Kierowcy mają tendencję do częstego powtarzania podobnych błędów związanych ze zmianą czasu w tachografie. Warto je znać, by zachować koncentrację i unikać takich zdarzeń. 

Jakie są najczęstsze błędy przy zmianie godziny w tachografie popełniane przez kierowców?

Błąd	Konsekwencje	Jak uniknąć
Ustawienie czasu lokalnego zamiast uniwersalnego	Rozbieżności w zapisach, mandat	Każdorazowe sprawdzanie, czy zegar bazuje na czasie UTC
Zmiana w trakcie jazdy	Zakłócenia w zapisie, podejrzenie manipulacji	Wykonywanie korekt wyłącznie na postoju
Brak wydruku po zmianie	Brak dowodu dla inspektora	Wykonywanie wydruku kontrolnego po każdej zmianie
Wielokrotne korekty w ciągu dnia	Chaos w danych, alarmy systemowe	Ograniczenie zmian do jednej na dobę
Brak notatki w tachografie analogowym	Problemy przy kontroli	Zapisywanie korekt w odpowiednim polu na tarczce

Zwrócenie uwagi na wymienione wyżej błędy i nauczenie się na pamięć sposobu ich unikania, sprawiają, że ryzyko nałożenia kar znacznie się zmniejsza.

Konsekwencje nieprawidłowej godziny w tachografie

Błędnie ustawiona godzina w tachografie to poważne naruszenie przepisów. Podczas kontroli ITD inspektorzy mogą nałożyć karę finansową, uznając występujące niezgodności za złamanie prawa. W skrajnych przypadkach błędny zapis może zostać potraktowany jako celowa próba manipulacji danymi, co skutkuje jeszcze surowszymi sankcjami.

W firmie transportowej źle ustawiony zegar powoduje dodatkowe problemy administracyjne – rozbieżności w ewidencji czasu pracy wymagają czasochłonnych korekt, utrudniają rozliczenia i mogą wpływać na relacje z kontrahentami. Dla kierowcy powtarzające się problemy z tachografem oznaczają z kolei utratę wiarygodności i problemy w pracy.

Podsumowanie – jak bezpiecznie zmienić godzinę w tachografie

Zmiana godziny w tachografie to z pozoru prosta czynność, ale wymaga znajomości procedur i świadomości konsekwencji.

• W tachografie analogowym zmiana odbywa się ręcznie – przy użyciu pokrętła i z zapisaniem dodatkowej notatki na tarczce.
• W tachografie cyfrowym korektę należy wprowadzić przez menu, a każdą zmianę należy zakończyć wydrukiem kontrolnym.
• Zawsze należy pamiętać o konieczności podania godziny według UTC – zapis w tachografie odnosi się do czasu uniwersalnego, a nie lokalnego.
• Jeżeli urządzenie uniemożliwia samodzielną zmianę, należy udać się do autoryzowanego serwisu.

Znając te reguły, kierowca może być pewny, że jego dane w tachografie będą poprawne, a podczas kontroli drogowej nie spotkają go przykre niespodzianki. Odpowiednia obsługa urządzenia to nie tylko wymóg prawny, ale i standard profesjonalnego postępowania w pracy.

Masz firmę i szukasz nowoczesnego rozwiązania, które pomoże Ci kompleksowo zarządzać transportem i spedycją, w tym monitorowaniem przewozów oraz kontrolować pracę kierowców? Wypróbuj fireTMS – wystarczy, że założysz darmowe konto, by przez 14 dni testować funkcje systemu.